Παλιές φωτογραφίες από την αλλοτινή Θεσσαλονίκη

Τα Κάστρα περιτριγυρίζονται από χωράφια. Κάτω από την Καμάρα περνά το τραμ το τελευταίο. Στο λιμάνι ο κόσμος περπατά αγναντεύοντας τα καΐκια και τα νοσταλγικά κτίρια της οδού Βενιζέλου είναι ακόμη… ολοκαίνουρια. 

Βρισκόμαστε στην παλιά Θεσσαλονίκη και μπαίνουμε για άλλη μια φορά στην χρονομηχανή του φωτογραφικού φακού για να ανακαλύψουμε πώς έμοιαζε το κέντρο της συμπρωτεύουσας τις περασμένες δεκαετίες. 

Η Αγία Σοφία, στην καρδιά της πόλης, όπως απεικονίζεται σε γαλλική καρτποστάλ πριν περίπου έναν αιώνα. 

Οι οδοί Ερμού (ακριβώς από πάνω) και Βενιζέλου (κεντρική φωτογραφία του δημοσιεύματος) στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ήταν πολύ πιο πλατειές και άνετες, με τα αρχοντικά κτίρια να πλαισιώνουν τους περιπάτους των κατοίκων, χωρίς να ενοχλούνται από αυτοκίνητα. 

Η πλατεία Ελευθερίας κοντά στο λιμάνι, αποτυπωμένη όπως ήταν πριν έρθει ο 20ος αιώνας, με τους παρατεταγμένους καφενέδες, τους άνδρες με τα χαρακτηριστικά καπέλα και την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα.

Η Εγνατία οδός χαράχτηκε στα μισά της δεκαετίας του 1950. Μέχρι τότε, η Καμάρα δεν βρισκόταν πάνω στον γνωστό πεζόδρομο, αλλά στη μέση του δρόμου από τον οποίο περνούσε το τραμ. Μάλιστα οι γραμμές του ακολουθούσαν διαδρομή κάτω από την αψίδα.

Τον 19ο αιώνα, το Φρούριο του Επταπυργίου έστεκε μοναχικό στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης. Η σημερινή του εικόνα, με τις γειτονιές, τα στενάκια και τα ουζερί απέχει πολύ από την εικόνα που αντικρίζουμε στη φωτογραφία, στην οποία δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά γυμνοί λόφοι γύρω από τα Κάστρα.

Οι μιναρέδες στους ναούς της πόλης, που φαίνονται σε αυτή την πανοραμική φωτογραφία της πόλης η οποία τραβήχτηκε από την θάλασσα, πριν την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, αποτελούν μάρτυρες του πολυπολιτισμικού παρελθόντος της πόλης.

Βρισκόμαστε στην λεωφόρο Νίκης, όπως αυτή έμοιαζε στις αρχές του 1900. Στην παραλιακή περαντζάδα της πόλης, με φόντο τον Λευκό Πύργο, διακρίνονται όχι μόνοι οι άνθρωποι που βολτάρουν πλάι στον Θερμαϊκό, αλλά και οι ράγες του τραμ που εξυπηρετούσε το λιμάνι.

Ο ίδιος δρόμος, μισό αιώνα αργότερα, αλλάζει δραματικά με την έλευση του αυτοκινήτου. Παράλληλα, τα αρχοντικά χαμηλά σπίτια της λεωφόρου έχουν αντικατασταθεί από πολυκατοικίες, οι στύλοι της ΔΕΗ κόβουν τη θέα, τα καΐκια δεν έχουν αποχωρήσει ακόμη από το σκηνικό, ενώ το περίπτερο πουλάει σοκολάτες με το χαρακτηριστικό λογότυπο της εποχής.

Κι όμως, ο πιο πολυσύχναστος εμπορικός δρόμος της σημερινής Θεσσαλονίκης, έμοιαζε έτσι το 1935. Κυρίες και κύριοι, η οδός Τσιμισκή.

Στην συμβολή των οδών Βενιζέλου και Τσιμισκή, οι δρόμοι μοιάζουν περιποιημένοι και όμορφοι με τις συστάδες των δέντρων, τις ευκρινείς διαβάσεις, τα λίγα αυτοκίνητα, τις «καθαρές» διαφημιστικές πινακίδες των ‘60s και το παλιό καλό μπλε λεωφορείο – που παρόμοιά του ακόμη κυκλοφορούν στην πόλη.

ΠΗΓΗ