Ίσως η πιο όμορφη αυλή στο κέντρο της Θεσσαλονίκης!
Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μετά την Καμάρα, στην οδό Ιασονίδου, λίγο παραπάνω από την Εγνατία, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Παντελεήμονος, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς που συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο της Unesco. Ανεγέρθηκε περίπου στα τέλη του 13ου και τις αρχές 14ου αιώνα.
Ένας χώρος που μεταφέρει τον επισκέπτη σε άλλη εποχή, σε άλλο τοπίο. Η πλακόστρωτη αυλή του με τις γλάστρες παραταγμένες δίπλα-δίπλα γεμάτες πολύχρωμα λουλούδια, το πανύψηλο δέντρο στο πιο ψηλό επίπεδο με τα έπιπλα φερφορζέ ακριβώς από κάτω, τα ξύλινα παγκάκια που περιμένουν εκεί για να ξεκουράσουν τους επισκέπτες, συνθέτουν μια εικόνα τόσο αταίριαστα όμορφη με το κέντρο της πόλης!
Μπαίνοντας μέσα στον ιερό χώρο, κυρίαρχα στοιχεία είναι η λιτή και απέριττη αρχιτεκτονική –ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμένου με νάρθηκα και περιμετρική στοά, με δύο παρεκκλήσια στο ανατολικό τμήμα.
Ο φωτισμός και οι ελάχιστες εικόνες που υπάρχουν στους τοίχους υποβάλλουν μια ατμόσφαιρα κατάνυξης και μεγαλοπρέπειας ταυτόχρονα.
Αναφορικά με την ονομασία του ναού, εικάζεται ότι είναι δανεισμός από το παρεκκλήσι του γειτονικού ναού της Παναγούδας, όπου μεταφέρθηκαν τα σκεύη του όταν οι Τούρκοι τον μετέτρεψαν σε τζαμί κάπου γύρω στα 1568 - 1571 (το τζαμί ονομάστηκε Ισακιγιέ Τζαμί, το τζαμί του Ισαάκ).
Οι τοιχογραφίες και η εξωτερική τοιχοποιία ασβεστώθηκαν, και δημιουργήθηκε ένας μιναρές -του οποίου σώζεται η βάση μέχρι και σήμερα- καθώς και ένα μαρμάρινο σιντριβάνι στον περίβολο.
Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος μετατράπηκε σε τζαμί γύρω στα 1500 από τον Ισάκ Τσελεμπί, καδή της Θεσσαλονίκης, στον οποίο οφείλει και το όνομα.
Στις αρχές του 20ου αιώνα το κτίσμα επισκευάστηκε από τους Οθωμανούς, οι οποίοι διατήρησαν μόνο τα παρεκκλήσια και όχι τη στοά. Μετά τους σεισμούς του 1978 έγιναν εργασίες αποκατάστασης.
Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα και του κυρίως ναού μάλλον φιλοτεχνήθηκαν στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Από τον αρχικό βυζαντινό διάκοσμο διατηρήθηκαν οι τοιχογραφίες στον χώρο της πρόθεσης και του διακονικού, οι οποίες χρονολογούνται στα όρια του 13ου και 14ου αι., (κάτι που ενισχύει την άποψη ότι ο ναός χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα εποχή που ο Ιάκωβος ήταν μητροπολίτης Θεσσαλονίκης) και συνδυάζουν τη μνημειακή αντικλασική αντίληψη με τις νέες τάσεις της παλαιολόγειας αναγέννησης.
Κείμενο: Λία Μαλλίδου
Φωτογραφίες : Δημήτρης Συμεωνίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου